Bokashi fermenteren
Bokashi/fermenteren is een gemakkelijke manier om organisch afval te verwerken.
Fermentatie is een proces dat zonder zuurstof plaatsvindt en bekend staat als anaërobe compostering. Een van de gemakkelijkste manieren om organisch afval te verwerken, is door gebruik te maken van Bokashi, wat in Japan ‘goed gefermenteerd organisch materiaal’ betekent.
Het fermentatieproces is eigenlijk een vorm van voorvertering, waarbij micro-organismen suikers en andere koolhydraten in organisch materiaal afbreken. Dit proces vindt plaats zonder zuurstof en is vergelijkbaar met wat er gebeurt bij de omzetting van witte kool in zuurkool.
Bokashi is een mengsel van organisch afval en een startercultuur van tarwezemelen die geënt zijn met nuttige micro-organismen. De startercultuur versnelt het fermentatieproces en vermindert de geur van het afval.
Door het gebruik van Bokashi verminder je niet alleen de hoeveelheid afval die je produceert, maar zorg je ook voor een gezondere en vruchtbaardere tuin.
Voordelen
• Binnenshuis en hele jaar door keukenafval verwerken zonder last van fruitvliegjes.
• Je kunt ook gekookte etensresten en vlees en vetten verwerken.
• Onkruid met zaden kunnen toegevoegd worden.
• Hogere voedingswaarde en ziekte-onderdrukkende werking voor planten door effectieve mico-organismen (EM).
Nadelen
• Verdere verwerking is nodig. Pas enkele weken na ingraven in de tuin is je afval volledig verteerd.
• Als je geen tuin hebt, moet je op zoek naar een afzetpunt en met een volle emmer op pad.
• Goede bokashi ruikt zoet/zuur. Echter sommigen onder ons vinden dat ook al niet echt aangenaam ruiken.
Stappenplan Bokashi-emmer
Als je zelf bokashi wilt maken, heb je een aantal dingen nodig. Allereerst zijn luchtdichte emmers onmisbaar. Er bestaan speciale bokashi-emmers die je eenvoudig kunt opbergen in je keukenkastje of op je balkon. Doordat ze luchtdicht zijn, voorkom je dat vliegjes en ander ongedierte op de bokashi afkomen.
Naast de emmers heb je ook bokashi-starter nodig. Dit zijn tarwezemelen die al zijn gefermenteerd en speciaal geselecteerde Effectieve Micro-organismen bevatten om het fermentatieproces te starten.
Het is ook handig om een tool/aanstamper te hebben waarmee je de inhoud van de emmers kunt aandrukken, een bakje om bokashi-sap op te vangen en natuurlijk gft-resten. Dit afval kan bestaan uit keukenresten (zowel gekookt als ongekookt, inclusief kaas- en vleesresten) en tuinresten.
Hier is een stap-voor-stap handleiding voor het maken van bokashi:
Stap 1: Verzamel je keukenafval
Verzamel al je keukenafval, zoals fruit- en groentenschillen, koffiedik, theeblaadjes, enz.
Stap 2: Voeg EM-zemelen toe
Na elke laag fijngeknipt keukenafval strooi je met de maatbeker ongeveer 20 gram EM-zemelen. De micro-organismen in de zemelen fermenteren het afval en behouden de mineralen en vitaminen en andere voedzame stoffen.
Stap 3: Stamp het aan en sluit het deksel
Stamp het afval aan om het compact te maken. Sluit vervolgens het deksel. Het fermentatieproces zal beginnen en na ongeveer een week ruikt het zuurzoet, maar niet onaangenaam.
Stap 4: Tap het vocht af
Elke 3 tot 5 dagen kun je vocht aftappen met het kraantje. Het is een geconcentreerde vloeistof met voedingsstoffen, dus verdun het met water voordat je het gebruikt.
Stap 5: Laat het 2 weken gesloten
Als de emmer vol is, houd deze 2 weken gesloten om de inhoud te laten fermenteren en vul je intussen de tweede emmer. Na een paar weken is de fermentatie in de eerste emmer voltooid, hoewel de inhoud er nog hetzelfde uitziet! Het afval blijft eruit zien als het oorspronkelijke afval, maar dan met toegevoegde voedingsstoffen.
Stap 6: Spoel de emmer schoon en begin opnieuw
Als je de emmer wilt schoonmaken, is het belangrijk om ervoor te zorgen dat je geen zware schoonmaakmiddelen gebruikt. Als er resten van deze middelen achterblijven, kan dit namelijk schadelijk zijn voor de volgende keer dat je de emmer gebruikt. Zorg er dus voor dat je de emmer grondig schoonspoelt met water.
Wel
- (Gekookte) groente- en fruitresten
- Aardappel(schillen)
- Citrusschillen (beperkt)
- Versnipperde eierschalen
- Vlees, kaas en vis (incl.graten en kleine botjes)
- Koffiedik & filters
- Theezakjes
- Brood
- Verwelkte bloemen
Niet
- Azijn en vloeistoffen
- As
- Dierlijke uitwerpselen
- Papier
- Rotte producten
Gebruik van Bokashisap en resten
Stap 1: Gebruik het bokashisap
Je kunt het vocht aanlengen met water in een gieter als plantvoeding voor tuin- en kamerplanten en zaailingen (1 deciliter op 10 liter voor een wekelijkse gietbeurt en op 20 liter voor een dagelijkse gietbeurt). Je kunt het ook gebruiken als compostversneller of door de gootsteen gieten om de afvoer fris te houden.
Stap 2: Gebruik de bokashiresten
Als je graag je composthoop sneller wilt laten afbreken, dan kun je bokashi-restanten over de hoop strooien. Dit zorgt voor een versnelling van het proces. Bovendien kun je de bokashi-restanten als mulch gebruiken rond je groentenplanten. Wil je het materiaal fijner maken? Dan kun je het inkuilen in je achtertuin zodat het verder kan composteren.
Een andere manier om bokashi-restanten te gebruiken, is door het in een grote plantenpot te verwerken. Begin met een beetje zand in de pot te scheppen en gooi daarna je bokashi-emmer leeg in de pot. Plaats deze ondersteboven bij een boom of andere plek die wel wat extra voeding kan gebruiken.
Toch meer van het fysiek lezen?
Dit boek biedt uitstekende uitleg over composteren en meer, inclusief chemische reacties, de C/N-verhoudingen van materialen en andere belangrijke aspecten.
Het is een onmisbare literatuur voor iedereen die geïnteresseerd is in het verbeteren van hun bodem en het creëren van hoogwaardige compost.